مثالهایی از جابه جایی حالات نفسانی

جین در خیابان پر ترافیکی مشغول رانندگی است. ثانیه به ثانیه او شاهد وضعیت و سرعت سایر وسایل نقلیه ای است که در اطراف او هستند ، او با توجه به علائم رانندگی اتومبیل خود را در رابطه با آنچه که در اطرافش در وضعیت این زمانی این مکانی می گذرد ، کنترل می کند. جین در حالت نفسانی «بالغ» خود قرار دارد.

مثالهایی از جابه جایی حالات نفسانی

جین در خیابان پر ترافیکی مشغول رانندگی است. ثانیه به ثانیه او شاهد وضعیت و سرعت سایر وسایل نقلیه ای است که در اطراف او هستند ، او با توجه به علائم رانندگی اتومبیل خود را در رابطه با آنچه که در اطرافش در وضعیت این زمانی این مکانی می گذرد ، کنترل می کند. جین در حالت نفسانی «بالغ» خود قرار دارد.

در همین زمان ، راننده ی دیگری با سرعت جلوی او می پیچد و راه را بر او می بندد. در آن واحد جین از این که این دو خودرو با یکدیگر تصادف کنند،احساس ترس و وحشت می کند.اونگاه سریعی به آینه عقب می اندازد و می بیند که خیابان در پشت سر او خلوت است و از سرعت خود به آهستگی می کاهد به طوری که از تصادم دو خودرو جلوگیری می کند. در تمام این مدت جین در حالت نفسانی «بالغ» خود باقی مانده است. احساس ترس و وحشت او پاسخ مناسبی به خطرات این زمانی این مکانی بوده است ، و این هراس به او کمک کرد تا با سرعت بیشتری واکنش نشان دهد و از برخورد خودروها جلوگیری به عمل آورد.

حال با دیگر رانندگانی که پهنای جاده را در پیش دارند و به سرعت از کنار او می گذرند ، سری تکان می دهد و لبهای خود را به نشانه ی اعتراض می گذرد. جین به سرنشینان خودرو رو می کند و می گوید : «به چنین رانندگانی نباید اجازه رانندگی در این جاده ها داد.» در این لحظه جین به حالت نفسانی «والد» خود تعییر مکان داده است. زمانی که دختر کوچکی بود ، اغلب اوقات در کنار پدرش که رانندگی می کرد می نشست و او را در حالی که اعتراض خود را به تخلفات دیگر رانندگان با تکان دادن سر و گزیدن لبها نشان می داد ، نگاه می کرد.

چند دقیقه بعد ، جین به سوی اداره اش می رود و به ساعتش نگاه می کند و در می یابد که به علت ترافیک سنگین ، به جلسه ی مهمی که با رئیسش داشته دیر می رسد. قلبش فرو می ریزد و برای لحظه ای وحشت زده می شود. اکنون جین به حالت  نفسانی «کودک» خود وارد شده است. او خاطرات دوری از دیر رسیدن به مدرسه و ترس از این که معلم او را تنبیه کند ، داشته است. احساس هراس او در واکنش به آن خاطرات دور است و نه در پاسخ به آنچه که در وضعیت بزرگسالی او اتفاق می افتد.

در این لحظه جین از این که دوران کودکی خود را باز نوازی می کند ، آگاهی هوشیارانه ندارد. اگر از او می پرسیدید که «آیا این موقعیت چیزی از دوران کودکی تو را به یادت می آورد ؟» او ممکن بود صحنه ی کلاس درس را به بخش خاطرات آگاه خود بیاورد. در غیر این صورت ممکن بود آن خاطرات دردناک را به تمامی مدفون کند ، به طوری که به هیچ وجه قادر نباشد آنها را فورا" به خاطر آورد. او برای اینکه بتواند این خاطرات عمیق و قدیمی را به بخش آگاه خود بیاورد زمان طولانی تری لازم دارد و حتی شاید نیاز به روان درمانی داشته باشد.

حال که جین احساسها و افکار دوران کودکی خود را مجددا" تجربه می کند ، او همچنین بعضی از رفتارهایی را که در تمام سالیان گذشته به عنوان یک دختر مدرسه ای داشته است نشان می دهد. قلب او به شدت می زند. دستانش را جلوی دهانش می گیرد و چشمانش از حدقه در می آید. از نزدیک می توانستید ببینید که خیس عرق شده است. بعد از چند دقیقه جین با خود فکر می کند : «صبر کن ببینم ، من از چی دارم می ترسم؟ رئیس من یک خانم منطقی است. او می تواند بفهمد چرا من دیر کرده ام. به هر صورت ما می توانیم زمان از دست رفته را با کوتاه کردن وقت استراحت جبران کنیم.» جین به حالت نفسانی «بالغ» خود برمی گردد. سرنشین خودرو ، او را در حالت آرامش می بیند و جین دستش را از جلوی دهانش برمی دارد. چهره ی جین با تبسمی ملیح گشوده می گردد و سپس می خندد. خنده ی او خنده ی واقعی جین به عنوان یک زن بزرگسال و رشد یافته است و کاملا" با خنده های عصبی یک کودک وحشت زده متفاوت است.

قبل از این که بیشتر بخوانید ، به مثالهایی که از حالات نفسانی «کودک» ، «والد» ، و «بالغ» خود در بیست و چهار ساعت گذشته تهیه کرده اید ، برگردید.

حالت نفسانی «کودک»

به زمانهایی که در حالت نفسانی «کودک» خود قرار داشتید فکر کنید و احساسهایی را که در این مورد تجربه کرده اید یادداشت کنید. اگر بتوانید بطور آگاهانه برای آن موقعیتها نقش هایی را بازی کنید ، بسیار برایتان مفید است.

سپس آنچه را فکر می کنید یادداشت کنید. اغلب اوقات آسانترین راه برای دستیابی به حالت نفسانی «کودک» این سئوال است که : من در اندیشه هایم با خود چه می گفتم؟ سعی کنید آنچه را با خود درباره ی خود و سایر افراد و درباره ی جهان به طور کلی می گفتید دریابید. و بالاخره یادداشت کنید که در حالت نفسانی «کودک» در حالی که روبروی آینه ای نشسته اید و خود را در آن می نگرید نقش بازی کنید. ببینید که چگونه این احساسها ، افکار و رفتارها بازنوازی احساسها ، افکار و رفتارهای شما در دوران کودکی بوده است. شما حتی ممکن است اقتدار باشید که آخرین وضعیت بازنوازی خود را مشخص کنید. در هر یک از این وضعیت ها شما چند ساله بودید؟

حالت نفسانی «والد»

به همین ترتیب ، یک رشته از احساسها ، افکار و رفتارهای مربوط به هم خود را در زمانهایی که در حالت نفسانی « والد» خود بوده اید ، یادداشت کنید و اگر دوست دارید بطور آگاهانه نقشهایی از آن وضعیت را بازی کنید.

شما اغلب می توانید با این سئوال که « من چه سخنانی از مادر یا پدرم در درون خود می شنوم ؟ » به آسانی به افکار « والدی » خود دست یابید. و شاید سخنانی که می شنوید از خویشاوند دیگری نظیر خاله ، عمه ، دایی ، عمو ، پدربزرگ ، مادر بزرگ و یا معلم مدرسه شما باشد.

در هر یک از این وضعیت ها ، زمانی که در حالت نفسانی « والد » خود بودید ببینید که چگونه رفتارها ، افکار و احساسهای شما درست شبیه والدینتان یا جانشینان آنها بوده است. شما احتمالا" در خواهید یافت که به سادگی می توان همان شخص بخصوص را که در وضعیتی خاص از او الگو برداشته اید ، شناسایی کنید.

حالت نفسانی « بالغ »

سرانجام ، یک رشته از رفتارها ، افکار و احساسهای مربوط به هم را در زمانهایی که تشخیص دهید ، از خود بپرسید : « آیا رفتار ، فکر و یا احساس من در رابطه با آنچه که در آن لحظه ی خاص در اطراف من می گذشت به عنوان یک شخص بزرگسال روش مناسبی بود ؟ » اگر پاسخ شما مثبت باشد ، می توانید آن رفتار را یک واکنش « بالغانه » بنامید.

شاید متوجه شوید در مواقعی که در « بالغ » خود بوده اید فقط می توانید رفتارها و افکار خود را به شکل فهرست در آورید ولی احساسی را تجربه نکنید. علت این مسئله  این است که بیشتر مواقع ما می توانیم با واقعیت های این زمانی این مکانی ، بدون این که احساسی را تجربه کنیم ، به شکل مؤثری برخورد کنیم. به هر حال ، در زمانهایی که در حالت نفسانی « بالغ » خود قرار داریم ، می توانیم هیجانات و احساسهایی را تجربه کنیم و گاهی اینچنین است.

اما چگونه می توانید احساسهای « بالغ » خود را از احساسهای « کودک » خود تشخیص دهید ؟ احساسهای « بالغ » در رابطه با وضعیت های آنی ، واکنش های مناسبی هستند. وحشت جین را در لحظه ای که اتومبیلی به سرعت جلوی او پیچید ، به یاد آورید. واکنش هیجانی او باعث شد که سریع تر واکنش نشان دهد و به او کمک کرد تا از تصادف جلوگیری کند.

 اگر تا به حال به نظریه ی حالات نفسانی آشنایی نداشته اید ، ممکن است در این مورد شک داشته که افکار ، احساسها و یا رفتارهایی که از آنها فهرست تهیه کرده اید ، در مقایسه با حالت نفسانی «کودک» و یا «والد» شما در حالت نفسانی «بالغ» بوده است یا نه. اگر چنین است ، نگران نباشید ، زیرا همانطور که به خواندن ادامه می دهید و تمرینهای بیشتری را انجام می دهید ، فرصتهای بیشتری خواهید داشت که این مهارت مهم و اساسی تشخیص بین حالات نفسانی را رشد داده و تقویت کنید.

برای این که شخصیت سالم و متعادلی داشته باشیم به هر سه این حالات نفسانی نیاز داریم. برای حل مشکلات این زمانی این مکانی به «بالغ» نیاز داریم تا قادر باشیم به شکل شایسته و مؤثری ، از عهده ی زندگی برآئیم. برای سازگاری سالم با جامعه ، به قوانینی که در حالت نفسانی «والد» خو داریم نیاز داریم. در حالت نفسانی «کودک» خود ، به خود انگیختکی ، خلاقیت و توانایی شهودی که در دوران کودکی از آن بهره مند بوده ایم. دسترسی داریم.